Trage vragen van een Mediator

Het recht, de procedurele rechtvaardigheid en het contract zijn zaken die ondersteunend of dienend zijn aan het oplossen van een (latent) conflict. Het mensbeeld is een andere.....

Beste Piet,

Heb je je kindertijd en jeugd eindelijk overwonnen, ben je “jezelf” geworden, merk je ineens dat oude familiepatronen weer gaan herleven.

Mediation is multidisciplinair zegt het handboek. Dat betekent dat het gaat om de integratie van inzichten uit verschillende disciplines. Enkele daarvan zijn: procedurele rechtvaardigheid, het mensbeeld, coöperatie versus competitie, de complexiteit van de samenleving en van het recht in het bijzonder, ten slotte het contractmodel. Tot zover de theorie uit het handboek. Als mediator met een financiële achtergrond zou ik gevoelsmatig wel een discipline willen toevoegen.

Deze tekst is veelomvattend Piet. Het voorbeeld wat je hebt benoemd, heeft met name betrekking op het mensbeeld. Je vraag: Hoe kan een familie in een complexe situatie, waarbij niet iedereen aangehaakt kan blijven, in harmonie met elkaar om blijven gaan. Een complexe familiesituatie kan te maken hebben met bijvoorbeeld een erfstuk wat “praktisch onbetaalbaar” is, een bedrijfsoverdracht van ouder naar één van de kinderen en zo zijn er meer voorbeelden te noemen.

Het recht, de procedurele rechtvaardigheid en het contract zijn zaken die ondersteunend of dienend zijn aan het oplossen van een (latent) conflict. Het mensbeeld is een andere. Als mens leef je in je eigenheid waarin verwachtingen, normen, waarden, drijfveren en alles wat je heeft gevormd een plaats heeft. Ieder mens kleurt in loop der jaren een eigen leven in, waardoor we een prachtig palet en diversiteit in eigenheid krijgen. Wat gebeurt er in een familie als een complexe situatie zich voordoet?

Wat je kunt merken is dat gedrag (of frustraties) vanuit de kindertijd of jeugd weer gevoeld of ervaren wordt. Dit kan te maken hebben met de oude familiepatronen. Hoe zijn kinderen met elkaar opgegroeid? Welke plek hebben zij in het gezin gekregen of juist genomen? Naast de bekende verantwoordelijkheid van de oudste- of het niet serieus nemen van de jongste-, of noem de dominantie van- of vermeende lieveling- of het zwarte schaap in het gezin. Benoem het maar. Met andere woorden, welke oude patronen herhalen zich op het moment dat de familie weer op elkaar is aangewezen?

Het verkennen, bekennen en erkennen kan een mooi onderdeel van de gesprekken zijn. Als mediator of begeleidingskundige kunnen we dan inzoomen op de disciplines als mensbeeld en complexiteit van de samenleving door trage vragen te stellen.

Trage vragen zijn vragen die niet te maken hebben met kennis, deskundigheid of in een contract te vangen zijn. Het zijn vragen over het hart van de mens. Deze vragen verstillen, maar zetten niet stil. Trage vragen zijn nodig om verder te komen in je eigen welbevinden.